Bu ders kapsamında Dünya Yeryüzü Günü’ne dikkat çekilmiş ve bu günün önemi üzerinde durulmuştur. Dünya Yeryüzü Günü ile bağıntılı bir şekilde, yerbilimlerinin geleceği ile ilgili hazırlanan poster ve bu posterde yer alan yerbilimleri terimleri açıklanmıştır. Yerbilimlerinin geleceği, lise düzeyinde öğrenciler tarafından parlak görünmediği için, yerbilimleri ile ilgili üniversite bölümleri tercih edilmemeye ve dolayısı ile kapatılmaya başlanmıştır. Volkanoloji, yere bağlı tehlike riskinin azaltılması (heyelanlar, depremler, volkanlar gibi), sismoloji (petrol ve doğalgaz aramacılığı için kullanılan arama sismolojisi ve deprem kaydı, depremlerin büyüklüğü, deprem analizi ile ilgili, yerin içinin, yer yüzünün içinin, gezegenlerin içinin keşfedilmesi ile ilgili olan sismoloji), jeofizik, yerin altında kirlenen sular (tatlı ve tuzlu suyun birbirine karışması), mühendislik jeolojisi, mühendislik jeofiziği, jeotermal enerji, toprak kayması yönetimi, erozyonyönetimi, yer altında depolanan enerji, hidrokarbonlar, öğretim (afet kültürü derslerinin ilk okuldan üniversiteye kadar öğretilebilmesi), maden ve mineral araştırmaları, uzaktan bilgi takibi (uzaktan maden arama, altın arama), gezegen jeofiziği, gezegen jeolojisi (Mars’ta deprem kayıtları / Mars Sismolojisi), yenilenebilir enerji, nükleer enerji, terimleri açıklanmıştır. Yerbilimlerinde doktora yapan Dr. Alka Tripathy-Lang ‘in kendini ve üzerinde çalıştığı projeleri tanıttığı ve yerbilimleri öğrencilerine bazı tavsiyelerde bulunduğu kısa bir videosu izlendi.
Yansıma sismolojisi 2 boyutlu yapılabiliyor. 2 boyutlu yapılan yansıma sismolojisi, öğrenilmek istenen yer altının çok küçük bir bölümüyle alakalı bilgi vermektedir. Ancak sismolojinin 3 boyutlu yapılması demek, birbirinden farklı 2 boyutlu verilerin birleştirilmesi değil, aynı zamanda tüm istasyonların, tüm alıcıların, araştırma yapılacak olan alana aynı anda yerleştirilmesi ve aynı anda bu istasyonlar tarafından kaydedilen verilerin, birlikte işlenmesi ve analizi ile yerin altındaki kapsamlı ve çok boyutlu yapının doğruya daha yakın bir şekilde ortaya çıkarılmasıdır. Genellikle petrol ve doğalgaz aramalarında (maden aramalarında), günümüzde 3 boyutlu sismoloji kullanılması gerekiyor. Üretim kuyusunun bulunabilmesi için yapılan 3 boyutlu sismoloji, 2 boyutlu sismolojiye göre daha verimli ve doğruya daha yakın sonuç vermektedir. Karasal alanda bir kuyunun açılması, derinliğe bağlı olarak maliyetli bir işlemdir. Bu nedenle de bu tür maliyeti çok yüksek enerji arama çalışmalarında, 3 boyultu görüntüleme ve araştırma hata riskini azaltır. Maliyetin ve riskin azaltılması için 3 boyutlu çalışma yoluna gidilmelidir. Geçmiş yıllarda yapılmış 2 boyutlu araştırma çalışmaları, günümüzün yazılım teknolojisi ve jeofizikte yazılım yöntemiyle 3 boyutlu olarak değerlendirilebilir ve geçmişte edinilemeyen veya ulaşılamayan bilgilere bu teknoloji ile ulaşılabilir. Ancak bu yöntemin uygulanabilmesi için birden fazla profil uzunluğundan alınmış 2 boyutlu verilere ihtiyaç vardır.
Petrol, doğalgaz aramacılığı ve jeofizik mühendisliği her zaman düz alanlarda yapılmıyor ve dağlık alanlarda çalışmak zorunda kalınabiliyor. Eski yazılımlar, topografik değişimleri dikkate almamaktaydı. Bu nedenle jeofizik araştırmalar yapmak için düz bir alana ihtiyaç vardı. Ancak son güncel yazılımlar, topografik düzensizlikleri dikkate aldığı için artık jeofizik araştırma ve yansıma sismolojisi çalışmaları, her ortamda yapılabiliyor. Bu nedenle de, çalışmalar sadece yansıma verisi toplamanın yanında, o bölgenin topografik düzensizliğini de hassas olarak toplamak gerekiyor. Buna bağlı olarak, yerleştirilen jeofonların, deniz seviyesine göre olan yüksekliklerinin, enleminin ve boylamının da çok hassas bir şekilde girilmesi ve tespit edilmesi gerekiyor. Yüzeydeki düzensizlik arttığı zaman, yüzey dalgalarının da etkisi, kaydetmiş olduğumuz verilere de etkisi oldukça farklı şekillerde, farklı yönlerde olabiliyor. Kaynak noktasında yapılan patlatmadan çıkan yüzey dalgaları (Rayleigh dalgaları), istenmeyen dalgalar (gürültü)’ dır. Yüzeye gelen sinyallerin gücünü arttırmamız gerekinr. Bu istenmeyen dalgaların etkisini de azaltmamız gerekir.
No comments:
Post a Comment